Posted by Boże Narodzenie to dla wielu Polaków najważniejsze święto w roku. Ten grudniowy, świąteczny czas jest dla większości przede wszystkim świętem rodzinnym. Jest to okres podsumowań dotyczących różnych sfer życia, zwłaszcza relacji z bliskimi, osiągniętych sukcesów, realizacji zamierzonych planów. Ponadto, z tym ważnym dla wszystkich Polaków świętem wiąże się mnóstwo tradycji i zwyczajów. Święta Bożego Narodzenia w Polsce trwają trzy dni. Zaczynają się dnia 24 grudnia, czyli Wigilią, a kończą się dnia 26 grudnia.
Tradycje i ważne daty związane z Bożym Narodzeniem
• 24 grudnia – Wigilia: w tradycji polskiej jest najbardziej uroczystym i najbardziej wzruszającym dniem w roku. Punkt kulminacyjny stanowi kolacja wigilijna, która ma charakter ściśle rodzinny. W tym dniu, w każdym domu panuje wyjątkowa, ciepła atmosfera. Rodziny gromadzą się przy wigilijnych stołach, łamią się opłatkiem, składają sobie życzenia. Wieczerza wigilijna to okazja, na którą raz w roku przyrządza się różnego rodzaju jarskie potrawy. Tradycyjnie powinno ich być dwanaście, przy czym nie może zabraknąć barszczu z uszkami z nadzieniem grzybowym lub zupy z suszonych grzybów. Na stole wigilijnym koniecznie powinien zawitać również smażony karp. Tradycyjną potrawą jest też kapusta kiszona z grochem lub z grzybami. Na deser jada się kluski z makiem, różne ciasta, mak z bakaliami oraz pije kompot z suszu.
• 25 grudnia – Boże Narodzenie: jedno z najważniejszych świąt chrześcijańskich obchodzone dla uczczenia narodzenia Jezusa Chrystusa. Polacy głęboko przeżywają radość tego dnia, łącząc po swojemu stare tradycje z nowymi. Polacy spotykają się przy wspólnym stole w szerszym gronie krewnych i kuzynów z dalszej rodziny. Święta w Polsce mają też wymiar artystyczny – śpiewa się kolędy, wystawia jasełka i kolęduje.
• 26 grudnia – drugi dzień świąt Bożego Narodzenia: w Kościele katolickim wspomina się św. Szczepana, pierwszego męczennika. Zgodnie z tradycją, od drugiego dnia świąt rozpoczyna się okres kolędowania księży, a na wsiach – również grup kolędników do domów wiernych. Św. Szczepan, z pochodzenia był Żydem z Jerozolimy, chrześcijaninem i jednym z siedmiu diakonów pomagających apostołom Jezusa Chrystusa. Zginął za wiarę, ukamienowany przez społeczność żydowską w Jerozolimie.
Boże Narodzenie to dla wszystkich Polaków czas szczególny, wyróżniający się rodzinną, świąteczną atmosferą. Uroczystemu świętowaniu zarówno w domu rodzinnym, jaki i kościele nadają piękne zwyczaje i obrzędy, które są pielęgnowane z pokolenia na pokolenie. Czasem wielkiego oczekiwania na święta Bożego Narodzenia jest Adwent, którego charakterystyczną cechą są świecie. Zapalane są one kolejno w następujących po sobie tygodniach: w pierwszą niedzielę jedną, w drugą dwie, w trzecią trzy, a w czwartą cztery. Innym, ważnym dla wszystkich Polaków symbolem, bez którego trudno wyobrazić sobie święta jest choinka. Dzięki udekorowanemu drzewku dom nabiera świątecznej magii. Choinkę tradycyjnie ubiera się tuż przed wigilią i przystraja różnego rodzaju ozdobami, od wymyślnych łańcuchów i bombek, po proste cukierki i pierniczki. Ponadto, dobrze rozpoznawalnym symbolem świąt są także szopki, tworzone przez polskich artystów, budzące podziw nie tylko w Polsce, ale i na całym świecie.
Tradycyjne polskie potrawy świąteczne
Polskie Boże Narodzenie nierozerwalnie związane jest z ucztowaniem i ma swoją bardzo dawną i bogatą tradycję kulinarną. Według tradycji bożonarodzeniowej na świątecznym stole ma się znaleźć 12 wigilijnych potraw, symbolizujących 12 apostołów. Jednak polska kuchnia, w okresie świątecznym, obfituje w znacznie większą ilość smacznych potraw. W święta Bożego Narodzenia serwuje się przede wszystkim ryby, świąteczne ciasta i kompoty z suszu. Tradycyjna potrawa bożonarodzeniowa serwowana podczas Wigilii to także czerwony barszcz z uszkami, pierogi, zupa grzybowa, czy kapusta z grochem. Niemniej jednak, dania które zasługują na szczególną uwagę w czasie polskich świąt, to przede wszystkim:
• Kutia – najpopularniejsza słodka potrawa świąteczna. To słodki deser, którego nie może zabraknąć pośród dwunastu tradycyjnych potraw na wigilijnym stole. To połączenie pszenicy i maku z bakaliami, osłodzone miodem. W zależności od danego regionu Polski, mogą się w niej również znaleźć owoce suszone, rum lub likier nadający aromatyczny zapach.
• Barszcz z grzybami – zwany także zupą grzybową. Wywar przyrządzany jest tradycyjnie na suszonych grzybach – w szczególności prawdziwkach lub podgrzybkach. W zależności od regionu, barszcz grzybowy spożywa się z ziemniakami, uszkami lub pierogami z kapustą i grzybami.
• Barszcz czerwony z uszkami – to obowiązkowe danie na wigilijnym stole. Gotowany na postnym wywarze warzywnym, podawany z aromatycznymi, pełnymi grzybów pierożkami stanowi kwintesencję świąt.
• Kompot z suszu – niezbędny dodatek do każdej wieczerzy wigilijnej. Tradycyjny kompot składa się z suszonych śliwek, jednak coraz częściej spotkać można także kompoty z dodatkiem suszonych jabłek, moreli, czy gruszek.
• Pierogi – na świątecznym stole nie może zabraknąć także pierogów z kapustą i grzybami. Sekret ich smaku tkwi w farszu, do którego w odpowiednich proporcjach dodaje się kiszoną oraz białą kapustę z suszonymi grzybami. Poza tym, na polskich stołach w okresie świąt spotkać można także pierogi ruskie, rzadziej pierogi z owocami.
• Smażony lub pieczony karp – mimo, iż nie jest to danie łatwe do przyrządzenia, to zdecydowanie stanowi jedną z najpopularniejszych wigilijnych potraw. Sposobów przyrządzania i podawania tej ryby jest naprawdę wiele. W zależności od upodobań domowników i umiejętności gospodyń, karpia można smażyć, piec, lub podawać w galarecie. Przy konsumpcji tej ryby trzeba jednak uważać, ponieważ karp posiada wyjątkowo dużo ości.
• Ciasta świąteczne – polskie ciasta bożonarodzeniowe są pełne bakalii i maku. Podczas świąt Polacy zajadają się przede wszystkim tradycyjnymi wypiekami, takimi jak makowiec, keks czy piernik.
Jarmarki i festiwale Bożonarodzeniowe w Polsce
Jarmarki bożonarodzeniowe to jedne z najpiękniejszych i najciekawszych wydarzeń w Polsce, w czasie świąt Bożego Narodzenia. Niesamowity klimat, sznury kolorowych światełek, i smakowite zapachy, to elementy dzięki którym festiwale te cisza się coraz większą popularnością. Kramy z wyrobami, prezentujące rękodzieło, wysokiej jakości ozdoby świąteczne czy regionalne przysmaki, przyciągają co roku nie tylko rodziny, ale także rzesze turystów. Do ścisłej czołówki polskich jarmarków bożonarodzeniowych z pewnością zaliczyć trzeba te, odbywające się na krakowskim i wrocławskim rynku.
Jarmarki bożonarodzeniowe wpisują się w przedświąteczny pejzaż centrum miast. Sprzedawane są tam wyroby z całego świata, dekoracje, upominki i oczywiście grzaniec galicyjski. Miłośnicy dobrej kuchni znajdują wiele świątecznych potraw takich jak: pierogi, barszcz czy tradycyjne pierniki. Dla odwiedzających przygotowywane są m.in. liczne koncerty, prezentacje, konkursy szopek, czy spotkanie ze Świętym Mikołajem oraz wspólne kolędowanie.